Ο Μιγκέλ ντε Ουναμούνο (Miguel de Unamuno y Jugo, 1864-1936) ήταν Ισπανός μυθιστοριογράφος, θεατρικός συγγραφέας, δοκιμιογράφος και φιλόσοφος.

Βασκικής καταγωγής, από αστική καθολική οικογένεια, σπούδασε στην Φιλοσοφική σχολή της Μαδρίτης και το 1891 γίνεται καθηγητής των Ελληνικών στο πανεπιστήμιο της Σαλαμάνκας και το 1901 πρύτανίς του.

Έχει δημοσιεύσει εν τω μεταξύ κείμενα στα οποία καταφαίνεται τόσο η αντίθεσή του προς την συντηρητική κυβερνητική πολιτική όσο και οι αγωνιώδεις αμφιβολίες του σχετικά με τον βαθιά ριζωμένο στην Ισπανία Καθολικισμό.

Το 1914 παύεται, αλλά η περίοδος που ακολουθεί είναι η πιο παραγωγική του Ουναμούνο. Το 1923 το δικτατορικό καθεστώς του Πρίμο ντε Ριβέρα τον εξορίζει στις Καναρίους Νήσους, απ’ όπου όμως διαφεύγει τον ίδιο χρόνο στην Γαλλία. Ανακαλείται από την εξορία αλλά παραμένει στην Γαλλία μέχρι την πτώση της δικτατορίας Ριβέρα, την οποία, παράλληλα με το έργο του, πολεμά με άρθρα και επιστολές. Επανέρχεται τότε στις θέσεις του, εκλέγεται βουλευτής και απολαμβάνει εξαιρετικών τιμών.

Αλλά η δημοκρατία που εγκαθιδρύθηκε τον τρομάζει με την βιαιότητα και τις ακρότητές της. Κι όταν ξεσπά η ανταρσία του Φράνκο, συντάσσεται με τους εθνικιστές πιστεύοντας ότι θα επιβάλουν την τάξη. Σύντομα όμως και αυτές οι αυταπάτες διαλύονται κι ο Ουναμούνο, στον λόγο του επί τη ενάρξει του ακαδημαϊκού έτους 1936, εκφράζει την πίστη του στην ελευθερία. Παύεται πάλι, τίθεται σε κατ’ οίκον περιορισμό και σε λίγο πεθαίνει.

Ο Ουναμούνο θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους Ισπανούς συγγραφείς της εποχής του. Το έργο του απεικονίζει την πάλη ενός ανθρώπου που θέλει αλλά δεν μπορεί να πιστέψει στον Θεό και που δυσπιστεί επίσης απέναντι στην επιστήμη και την λογική. Το πιο γνωστό του μυθιστόρημα είναι το Άμπελ Σάντσεθ: Μια ιστορία πάθους, μια σύγχρονη ματιά στην ιστορία του Άβελ και Κάιν που αποτελεί ανατομία του φθόνου. Στο μυθιστόρημά του Καταχνιά, ο ήρωας του έργου εξεγείρεται κατά του συγγραφέα που σχεδιάζει να τον «σκοτώσει», όπως ο καταδικασμένος σε θάνατο Άνθρωπος εξεγείρεται κατά του Θεού για την μοίρα του.