ΤΟ ΓΚΙΟΥΛΙΣΤΑΝ
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ (του μεταφραστή)
Ο ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΣΑΑΔΗ
Εις το Όνομα του Θεού του Πολυέλεου και του Πολυεύσπλαχνου
Ύμνος στο Σουλτάνο Αμπού Μπακρ
Οι λόγοι που μ' έκαναν να γράψω το Γκιουλιστάν
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο: ΓΙΑ ΤΑ ΗΘΗ ΤΩΝ ΒΑΣΙΛΙΑΔΩΝ
ΤΟ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟ ΨΕΜΑ
ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ
Η ΑΛΗΘΙΝΗ ΑΞΙΑ
Η ΜΑΤΑΙΗ ΚΑΛΟΣΥΝΗ
Η ΖΗΛΙΑ
Ο ΛΑΟΣ, Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΙΑ
Η ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Η ΠΡΟΝΟΙΑ
Η ΕΛΠΙΔΑ
Ο ΑΝΗΣΥΧΟΣ ΗΓΕΜΟΝΑΣ
Η ΕΥΧΗ
Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΔΕΡΒΙΣΗ
Ο ΠΡΟΟΡΑΤΙΚΟΣ ΒΕΖΙΡΗΣ
Ο ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ
ΤΟ ΟΡΙΟ ΤΗΣ ΑΞΙΑΣ
Η ΣΥΜΒΟΥΛΗ
Η ΚΑΛΗ ΑΝΑΜΝΗΣΗ
ΤΟ ΔΙΚΑΙΟ
Ο ΕΙΣΠΡΑΧΤΟΡΑΣ
Η ΠΕΤΡΑ
ΤΟ ΓΙΑΤΡΙΚΟ
Ο ΣΚΛΑΒΟΣ
Η ΕΙΛΙΚΡΙΝΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ
Η ΦΛΟΓΑ ΤΟΥ ΑΝΑΣΤΕΝΑΓΜΟΥ
Ο ΑΘΛΗΤΗΣ
Η ΓΕΝΝΑΙΟΦΡΟΣΥΝΗ
Ο ΕΡΗΜΙΤΗΣ
Η ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ
Ο ΦΟΡΟΣ ΤΟΥ ΒΕΖΙΡΗ
Η ΤΙΜΩΡΙΑ
Ο ΜΩΡΟΣ ΚΥΒΕΡΝΗΤΗΣ
Η ΚΙΝΕΖΟΠΟΥΛΑ
Ο ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Ο ΜΕΓΑΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο: ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΣΟΦΟΥΣ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΔΕΡΒΙΣΑΔΕΣ
ΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ
Ο ΣΠΛΑΧΝΙΚΟΣ ΙΜΑΜΗΣ
Ο ΚΛΕΦΤΗΣ
Η ΕΠΙΔΕΙΞΗ
Η ΞΙΠΑΣΙΑ
ΤΟ ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ
ΣΤΗΝ ΕΡΗΜΟ
ΣΥΜΦΟΡΑ ΚΑΙ ΑΜΑΡΤΙΑ
ΤΑ ΧΡΕΗ ΤΗΣ ΦΙΛΙΑΣ
ΣΟΥΛΤΑΝΟΣ ΚΑΙ ΙΕΡΩΜΕΝΟΣ
ΟΙ ΠΕΘΑΜΕΝΕΣ ΚΑΡΔΙΕΣ
ΤΟ ΩΦΕΛΙΜΟ ΜΑΘΗΜΑ
"ΑΝΑΡΙΑ ΑΝΑΡΙΑ ΤΟ ΦΙΛΙ..."
Ο ΠΕΖΟΣ ΠΡΟΣΚΥΝΗΤΗΣ
Η ΑΜΑΘΕΙΑ
Η ΠΕΡΙΤΤΗ ΠΡΟΤΡΟΠΗ
Η ΜΟΥΣΙΚΗ
Η ΕΥΓΕΝΕΙΑ
ΤΟ ΣΤΟΜΑΧΙ ΚΙ Ο ΝΟΥΣ
Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ
Η ΚΑΛΟΣΥΝΗ
ΕΚΣΤΑΣΗ
ΣΚΛΑΒΙΑ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΑ
ΤΟ ΛΑΘΟΣ ΤΟΥ ΣΟΥΛΤΑΝΟΥ
Η ΓΝΩΜΗ ΤΟΥ ΔΟΥΛΟΥ
ΤΑ ΔΥΟ ΑΔΕΡΦΙΑ
ΣΗΜΑΙΑ ΚΑΙ ΧΑΛΙ
Ο ΖΗΤΙΑΝΟΣ ΒΑΣΙΛΙΑΣ
ΠΟΤΕ ΝΑ ΘΥΜΑΣΑΙ ΤΟΝ ΦΙΛΟ ΣΟΥ
Η ΜΕΡΙΜΝΑ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΗ
ΤΟ ΟΡΕΚΤΙΚΟ
ΟΙ ΕΠΙΣΚΕΠΤΕΣ
ΟΙ ΛΟΓΟΙ ΤΩΝ ΣΟΦΩΝ
Ο ΣΟΦΟΣ ΚΑΙ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΤΗΣ ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ
ΓΕΝΝΑΙΟΦΡΟΣΥΝΗ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΤΟΥ ΠΟΤΑΠΟΥ
Η ΕΓΚΑΡΤΕΡΗΣΗ
ΑΝΘΡΩΠΙΣΜΟΣ
Η ΚΑΚΗ ΣΥΝΗΘΕΙΑ
Η ΑΣΧΗΜΗ
ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΚΑΙ ΔΕΡΒΙΣΗΣ
ΓΕΝΝΑΙΟΔΩΡΙΑ ΚΑΙ ΑΝΔΡΕΙΑ
ΤΟ ΜΠΟΥΚΕΤΟ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3ο: ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΤΡΙΑΣΜΟ ΤΩΝ ΕΠΙΘΥΜΙΩΝ
Η ΕΓΚΡΑΤΕΙΑ
ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΚΑΙ ΦΙΛΟΣΟΦΟΣ
Η ΑΞΙΟΠΡΕΠΗΣ ΦΤΩΧΕΙΑ
Ο ΓΙΑΤΡΟΣ ΚΑΙ Ο ΜΩΑΜΕΘ
ΛΑΙΜΑΡΓΙΑ
ΛΙΤΟΤΗΣ
"ΠΑΝ ΜΕΤΡΟΝ ΑΡΙΣΤΟΝ"
ΤΟ ΓΕΜΑΤΟ ΣΤΟΜΑΧΙ
Η ΣΥΝΗΘΕΙΑ ΤΗΣ ΕΓΚΡΑΤΕΙΑΣ
Ο ΧΑΣΑΠΗΣ
Ο ΠΕΡΗΦΑΝΟΣ ΠΟΛΕΜΙΣΤΗΣ
ΤΟ ΤΣΟΥΚΑΛΙ ΚΙ Η ΤΙΜΗ
Ο ΣΚΥΛΟΜΟΥΡΗΣ
Η ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑ
Η ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ
Ο ΜΩΥΣΗ
Τα έργα του Σααδή είναι πολλά (22 ή 23) και όλα γνωστά και πολύ διαδεδομένα ανάμεσα στους λαούς της Ανατολής. Αλλά τα δυο αριστουργήματά του, που είναι από εκατό και περισσότερα χρόνια γνωστά στην Ευρώπη, είναι το "Γκιουλιστάν" (Κήπος Ρόδων) και το "Μπουστάν" (Κήπος Οπωρικών), έργα που περικλείνουν απαράμιλλες ομορφιές, και δείχνουν μεγάλη αγνότητα αισθήματος και βαθιά γνώση της ανθρώπινης φύσης. Άλλο σπουδαίο έργο του είναι το "Παντ Νάμεχ" (Εγχειρίδιον Σοφίας), μικρός τόμος ποιήσεων, που περικλείνουν παραινέσεις και συμβουλές μεγάλης σοφίας και το "Νασιχάτ ελ Μουλούκ" (Συμβουλές προς τους Βασιλείς).
Το "Γκιουλιστάν", ή "Κήπος Ρόδων", ετελείωσε όταν ο Σααδή ήταν 68 χρονών, αλλά το έδωσε εις την δημοσιότητα σε ηλικία 83 ετών, ένα χρόνο μετά το "Μπουστάν". Γράφηκε στην περσική, (που ο Σααδή την έμαθε μόνο όταν ήταν 40 χρονών) με σκορπισμένους εδώ κι εκεί στίχους και μερικά εδάφια του Κορανίου, στην αραβική. Περιέχει πρόζα και ποίηση η πρόζα κυρίως αφηγείται την ιστορία ή το ανέκδοτο και η ποίηση δείχνει το ηθικό συμπέρασμα. Αλλά που και που, όλη η ιστορία λέγεται με στίχους. Υπάρχουν επίσης πολλά ωραία τετράστιχα και δίστιχα σκορπισμένα σ' όλο το βιβλίο. Τα ρόδα του Σααδή είναι πολύ αληθινά. Δεν είναι απλώς μπουμπούκια δεμένα απάνω σε τεχνητά κοτσάνια, μα γνήσια ρόδα μ' όλα τους τ' αγκάθια ολόγυρά τους. Αφθονούν, αλήθεια, τα αγκάθια τα σκληρά και τσουχτερά που αγκυλώνουν βαθιά την καρδιά, μα τα ωραία και μυροβόλα λουλούδια του τραγουδιού υψώνονται πάντα απάνω από τ' αγκάθια της Συμβουλής και της Επίπληξης. Είναι τσουχτερά τ' αγκάθια, μα με τ' αγκύλωμά τους χύνουν ένα στοιχείο που τονώνει τις ψυχές και εξυψώνει το πνεύμα. Όχι, δηλητήριο καθόλου δεν υπάρχει, είτε αγκαθιού είτε φιδιού, μες στο Ροδώνα αυτόν, όπου περιδιαβάζει η ευγενικιά ψυχή του γέρου Σααδή.
